Esnaf kurye modelinde çalışanların yasal hiçbir hakkı bulunmamaktadır
Esnaf kurye modeli, son yıllarda büyük dağıtım şirketlerinin tercih ettiği iş güvencesinin olmadığı tipik bir güvencesiz istihdam modelidir. Bu modelde; büyük şirket sahipleri motorlu kuryeler ile belirsiz süreli bir iş sözleşmesi imzalamamaktadır.İş kanunu kapsamının dışında kalan esnaf kuryelerin; eğer işten çıkartıldıklarında işe geri dönüş davası açma hakkı yoktur çünkü iş kanunu kapsamında değildir, kendi hesabına çalışanlar olarak görülmektedir. Fazla mesai, ulusal bayramlar ve resmî tatil günlerinde çalıştıklarında fazla ücret alma hakkına sahip değildir.Esnaf kuryelerin ne kıdem tazminatı hakkı ne de yıllık izin hakkı bulunmaktadır. Ayrıca iş kazası geçirdiklerinde hiçbir yasal güvenceleri de yoktur.
Kuryeler insanca yaşayabilecek bir ücretten mahrum kalmaktadır
Esnaf Kuryeler dağıttıkları gönderi başına ücret almaktadır. Bu durumda esnaf kuryeler düzenli bir gelire sahip değildirler. Gönderi başına aldıkları ücretin içerisinde ayrıca; kuryeler kendi araç masraflarını kendileri karşılamaktadır, yemek paralarını kendileri karşılamaktadır, kendi sosyal güvenlik primlerini kendileri karşılamaktadır.Bir başka deyişle çalışırken tüm masraflarda kuryenin kendisine aittir. Dolayısıyla tüm bu masraflar düşünüldüğünde kuryelerin düzenli, kendisine ve ailesine yetebilecek bir ücretten mahrum kalmaktadır. Bir moto kuryenin aylık asgari masrafının 7 bin 500 TL civarı olduğunu düşündüğümüzde, binlerce moto kurye asgari ücretin dahi altında ücrete mahkûm durumdadır.
Talepler kabul edilmeli, moto kuryeler güvenceli ve insan onuruna yaraşır bir ücret elde etmelidir
Moto Kuryeler, emeklerinin karşılıklarının ve anayasal hakları olan sendika haklarının tanınması için mücadele ediyorlar. Bu taleplerin hepsi anayasal bir haktır. Günde 10-12 saat iki tekerlek üzerinde, hayatlarını hiçe sayarak çalışmak zorunda kalan motokurye emekçilerinin talepleri kabul edilmeli ve motokuryeler insanca yaşayabilecek bir ücret elde etmelidir.Moto kuryelerin mevcut iş kanunu kapsamına alınması ve güvenceye kavuşturulması gerekmektedir.Sendikal haklarının önündeki tüm engeller kaldırılmalıdır. Kuryelerin getiri başına ücretlerinin dışında düzenli ve sabit bir gelir hakkına sahip olması gerekmektedir.Kuryeler belirsiz süreli iş sözleşmesi karşılığında istihdam edildiklerinde, geçmişe dönük primleri işverenler tarafından karşılanmalı, kuryelerin sosyal güvenlik hakkı garanti altına alınmalıdır. Esnaf Kuryeler iş sağlığı ve güvenliği kapsamına dahil edilmelidir ve yükümlülük işverende olmalıdır.
Hibya Haber Ajansı
