İSTANBUL (İGFA) – Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Mert Akcanbaş, doğal afetler sonrası ortaya çıkan travmalarla ilgili dikkat çekici değerlendirmelerde bulundu.
Dr. Mert Akcanbaş, özellikle depremi yaşayan bireylerle konuşulurken kullanılmaması gereken ifadelere ve gösterilmesi gereken yaklaşımlara değindi.
Ölüm, ağır yaralanma ve cinsel saldırıyla doğrudan karşılaşma, buna tanık olma, sevdiklerinin başına geldiğini öğrenme veya meslek gereği bu tür olayların detaylarına maruz kalma sonrası ortaya çıkan durumun psikolojik travma olarak tanımlandığını belirten Dr. Mert Akcanbaş, “Travma herkesin başına gelebilir. Ancak bazı insanlar travma yaşadıkları halde Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) geliştirmezler. TSSB olasılığının kişilik yapısı ile olan bir bağlantısı olduğu bilinmiyor. Kişinin geliştirdiği TSSB belirtilerinin sıklıkları ve şiddetleri belirli testlerle ölçülebilir. Travmanın başlıca özelliği ansızın ve beklenmedik şekilde ortaya çıkmasıdır. Deprem riski olduğunu bilsek bile bunun zamanını bilemeyeceğimizden afet ansızın ortaya çıkacaktır.” dedi.
TUTULMAYACAK SÖZLER VERİLMEMELİ…
Dr. Mert Akcanbaş, depremi yaşayan insanlara söylenmemesi gereken cümleleri şöyle sıraladı:
- Eleştirel ve suçlayıcı şekilde konuşulmamalı,
- Konuşmalarda teknik terim kullanmaktan kaçınılmalı,
- Mağdurların nasıl hissettikleri ile ilgili söylemler kullanılmamalı,
- Deprem kaderde varmış, takdiri ilahi gibi açıklamalardan uzak durulmalı,
- ‘Zaman her şeyin ilacı’, ‘Allah insana kaldırmayacağı yükü vermez’, ‘Dua et sen hayattasın’, ‘Senden beter durumda olanları düşün’ şeklinde konuşmalardan kaçınılmalı,
- Mağdurlara tutulamayacak sözler verilmemeli,
- Mağdur insanlar konuşmaya zorlanmamalı,
ÖZEL YAŞAMLARININ GİZLİLİĞİ KORUNMALI
Dr. Mert Akcanbaş, depremzedelere gösterilmesi gereken yaklaşımlarla ilgili tavsiyelerini şöyle paylaştı:
- Mağdurlara saygıyla davranılmalı,
- Her zaman ulaşılabilir olunmalı,
- Yardımlar kaliteli ve hızlı şekilde yapılmalı,
- Mağdurların gelenek ve kültürel değerlerine saygı gösterilmeli,
- Mağdurların özel yaşamlarının gizliliği korunmalı,
- Mağdurların gereksinimlerine odaklanılmalı,
- Mağdurlar defalarca aynı soruyu sorsalar bile yanıtlanmalı,
- Mağdurlara gelişim ve eğitim düzeylerine uygun yanıtlar verilmeli,
- Mağdurların ailelerine, sevdiklerine ve onlara destek olabilecek sosyal çevrelerine ulaşabilmeleri için çaba gösterilmeli.
