İZMİR (İGFA) – Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Kuruluş yıldönümünde 1 milyar dolarlık domates ve domates türevi ürünler ihraç etmeyi hedefleyen domates sektörü, domates ihracatına getirilen yasakla şok oldu.
Türkiye, gıda arz güvenliğinin sağlanması ve deprem bölgesine gıda arzını sağlama gerekçesiyle, taze meyve sebze sektörünün gözde ihraç ürünü domatese 14 Nisan 2023 tarihine kadar Tarım ve Orman Bakanlığı’nın talebi üzerine yasak getirilmesine Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği’nden tepki geldi.
Taze domatesin 2022 yılında 377 milyon dolarlık ihracat tutarıyla Türkiye’nin taze sebze ihracatında lider ürünü olduğu bilgisini veren Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (EYMSİB) Yönetim Kurulu yaptığı yazılı açıklamayla, “Domates ihracatına getirilen yasak hem ihracatçılarımıza hem de üreticilerimize tamiri mümkün olmayan hasarlar verecektir. Tüketicilerimiz belki 1,5 ay göreceli olarak domatesi ucuza yiyebilirler ancak vatandaşlarımız domatesi seneye 100 liraya yemek durumunda kalabilirler” denildi.
“YANLIŞTAN DÖNÜLMEZSE SENEYE DOMATESİ İTHAL EDERİZ“
Domates ihracatına getirilen yasak sonrasında üreticinin emeğinin karşılığını alamayacağı bir yola girildiğine temas eden EYMSİB Yönetim Kurulu, “Bu karar sonrasında üreticiler bankalardan aldığı kredileri geri ödeyemez konuma düşecekler. Tüccarlarla yaptıkları sözleşmenin yükümlülüklerini yerine getiremeyecekler. Seneye üretim yapamayacaklar. Bu yanlış kararda ısrar edildiği takdirde önümüzdeki yıl domatesi ithal etmek zorunda kalacağız” diye görüş bildirdi.
İHRAÇ EDİLEN DOMATES ÜRETİMİN YÜZDE 3,5’U
Türkiye’nin yıllık 14 milyon ton domates üretimiyle dünyanın en büyük domates üreticilerinden biri olduğuna yer verilen açıklamanın devamında şu hususlar dile getirildi:
“Türkiye 2022 yılında 526 bin ton karşılığı 377 milyon dolarlık taze domates ihraç etti. İhraç ettiğimiz taze domates üretimimizin yüzde 3,5’u seviyesinde. Hem iç piyasaya hem de ihracata yetecek üretimimiz var. İhracat, tarım sektörlerinde regülasyon görevi açısından çok değerli. Yasak kararı piyasalarda psikolojik bir baskıya yol açacak. Domates yanında sektörümüzün ihraç ürünleri kuru soğan ve patatese getirilen yasak, donuk patates, donuk soğan ve domates salçasındaki kota uygulaması da yanlıştır. Bu yanlış kararlardan vakit kaybetmeden dönülmelidir.”
RUSYA’NIN KAYBINI POLONYA, ROMANYA, ALMANYA VE HOLLANDA KAPATTI
Öte yandan Türkiye, 2022 yılında 53 ülkeye 377 milyon dolarlık taze domates ihraç ederken, taze domates ihracatını 2021 yılına göre yüzde 4 artırmayı başardı.
Domates ihracatındaki artış 2023 yılında da sürdü. Türkiye’nin 2022 yılının ocak-şubat döneminde 88 milyon dolar olan domates ihracatı, 2023 yılının aynı döneminde yüzde 44’lük artışla 88,3 milyon dolardan 127,4 milyon dolara çıktı.
Rusya Federasyonu’na domates ihracatında kan kaybeden Türkiye, Rusya pazarındaki kan kaybını Polonya, Romanya, Almanya ve Hollanda’ya ihracatını artırarak kapattı.
